Bal Arısı kovanlarındaki ısı ve nemin gerçek zamanlı olarak takip edilmesi, bu verilerin saklanması ve analizi sonucunda alınacak aksiyonlar ile ne tür yararlar sağlarız?
- Sağlıklı bir arı kolonisi oluşturmak ve koloni takibini sağlamak.
- Bal ve diğer arı ürünlerinde verimlilik ile kaliteyi artırmak.
Türkçe ve yabancı kaynaklarda yaptığımız araştırmalarda kovan içi ısı-nem ölçümü ve takibinin faydalarının birçok makaleye konu olduğu görülmüştür. Bu araştırmaların tamamındaki ortak görüş kovan içi ısı ve nem takibinin önemli olduğudur. Sıcaklık ve nem ölçümlerinde elde edilen veriler izlenip analiz edilerek, kovan koşulları iyileştirilir. Bunun sonucunda sağlanan doğru sıcaklık ve nem değerleri sayesinde, arı ölüm oranlarının büyük oranda düştüğü, bal veriminin ise arttığı gösterilmiştir.
SICAKLIK:
Sıcaklığın; arıların ve kuluçkanın sağlığını, aynı zamanda bal verimliliğini de etkilediği bilinmektedir.
Yeni nesil, hassas sensörler ile ölçüm yapabilen ve kovan içinde çok az yer kaplayan, internet tabanlı akıllı cihazlar ile elde edilen kovan içi sıcaklık değerini incelediğimizde, sağlıklı bir koloni ve buna bağlı olarak bal verimliliğinin artışının nasıl sağlanacağına dair bilgileri de elde ederiz.
Kovan içerisinde doğru sıcaklık değeri sağlandığında, kolonideki arı ölümleri azalmakta ve daha fazla bal elde edilmektedir. Özellikle kış aylarında sıcaklığı artırmak için arılar fazlaca bal tüketmektedirler.
Güçlü koloniye sahip bir kovanda arılar sıcaklık aralığını belli seviyelerde tutarak termal regülasyonu sağlayabilmektedirler. Kovan içi sıcaklık grafiklerinde bu durum kolaylıkla gözlenebilir.
NEM:
Sıcaklık gibi kovan içindeki bağıl nem değeri de koloni gelişimi ve arı davranışlarını etkileyen önemli bir fiziki parametredir.
Kovan içi ve dış ortam nem değeri, nektar akışı döneminde nektardaki suyun hızla buharlaştırılıp bala dönüştürülmesi açısından önemli bir etkendir. Yapılan araştırmalar, tecrübeli arıcıların kışın soğuktan çok rutubetin arı ölümlerine sebep olduğu görüşünü desteklemektedir.
Kuluçka dönemi; arılar kovan içi nemi %60‘lar seviyesinde tutmaya çalışır. Sıcaklık ise 34°C civarındadır. Kovan içindeki nem değerini takip ederek; içeride mantar (küf) oluşup koloniye zarar verip vermeyeceği hakkında yeterli veriye sahip olabiliriz.
Sıcaklık regülasyonunu başarabilen güçlü koloniler aynı ölçüde, oluşan aşırı nemi dengelemeyi sağlayamazlar ve bu durumda rutubetin uzaklaştırılması için, etkili kovan havalandırmasına ihtiyaç vardır.
Isı ve nem değerlerinin uzun süren araştırmalarından yararlanarak koloniler için ideal koşullar sağlayan kovanlar tasarlanmaktadır. Tasarımda, kovanın izolasyonu, kullanılan malzeme ve hava sirkülasyonuna uygunluk gibi önemli faktörler göz önünde bulundurulur.
Bu kovanlardaki kolonilerde arı ölüm oranları çok düşmektedir. Sağlıklı ortam sayesinde yavrulama sayısı ve kalitesi artmakta, ayrıca bal ve diğer arı ürünlerinde kalite ve verimlilik artışı sağlanmaktadır.
Yararlanılan kaynaklar: https://researchgate.net
Otağ Arıcılık-Kışın Kovandaki Isı ve Nem
Asmart Sensor-Based Mesurement System for Advanced Bee Hive Monitoring Sytstem: www.ncbi.nml.nih.gov/pmc/articles/PMC7248914/